Hoe vaak gebeurt het niet dat we ons in contact met anderen niet goed begrepen voelen of de samenwerking niet gaat zoals wij willen? De anders snapt na zó vaak uitleggen nog steeds niet wat je bedoelt, je woorden worden anders geïnterpreteerd dan jij ze bedoelde, etc. Je (b-)lijkt op een andere golflengte te zitten…
Dit kan aanleiding zijn voor veel negatieve gevoelens zoals boosheid en frustratie. Onze basisbehoefte als we communiceren is namelijk ‘begrepen worden’. Als iemand ons niet begrijpt, leidt dat automatisch tot een reactie.
De automatische reactie is er in de meeste gevallen één vanuit weerstand. Deze weerstand kan zich uiten in verzet (er tegenin gaan, nog duidelijker jouw standpunt verwoorden) of loslaten (‘laat maar, ik geef het op, we doen het wel op jouw manier’).
Jouw weerstand nodigt uit tot weerstand bij de ander en zo raak je in een neerwaartse spiraal. Hiermee ga je in feite ‘uit contact’ met elkaar terwijl communicatie en samenwerking juist gericht is op contact.
De Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg heeft een model ontwikkeld om deze neerwaartse spiraal te doorbreken. Rosenberg heeft zich voor het model laten inspireren door de wijze van communiceren van vredesiconen als Gandhi en Martin Luther King.
Geweldloze Communicatie is een wijze van communiceren met jezelf en met anderen, gericht op het tegemoetkomen aan ieders behoeften. Ook als we communiceren immers, zijn we continu bezig met het invullen van onze behoeften.
Het model van Geweldloze Communicatie is opgebouwd uit de elementen waarneming, gevoel, behoefte en verzoek. Concreet houdt Geweldloos Communiceren in dat je helder communiceert: wat je waarneemt, welk gevoel dit bij je oproept, waar je behoefte aan hebt en welk concreet verzoek je aan de ander hebt.
Geweldloze Communicatie: Benoem wat je waarneemt. Dit betekent dat je alleen gedrag en uitspraken benoemt die je daadwerkelijk hebt gezien of gehoord. Haal er dus niets anders bij, en verbindt geen verklaringen of oordelen aan je waarneming want dit kan een uitnodiging zijn tot weerstand bij de ander.
Geweldloze Communicatie: Geef aan welk gevoel het bij je oproept. Uitgangspunt van Geweldloze Communicatie is dat wat anderen doen of zeggen wel de aanleiding, maar nooit de oorzaak van jouw gevoel kan zijn. Niemand kan een gevoel ‘in jou stoppen’. Jouw gevoel is een teken van jouw (onvervulde) behoefte.
Geweldloze Communicatie: Communiceer waar je behoefte aan hebt. Door te communiceren wat jouw behoefte geef je de ander inzicht in wat jij nodig hebt. Je gesprekspartner kan dan zelf de keuze maken wat hij hier mee doet.
Geweldloze Communicatie: Spreek je concrete verzoek uit. Om je communicatie nog helderder te maken kun je tot slot je concrete verzoek aan de ander uiten.
Geweldloze Communicatie is een uitstekend middel om open, helder en zonder geweld te communiceren. Het voorkomt bovendien dat communicatieproblemen en frustraties gaan sluimeren en de relatie blijvend beïnvloeden, zoals een druppel inkt een glas water blijvend van kleur kan doen veranderen…
