Systemisch Werken - Ontdek hoe systemen ontwikkeling beïnvloeden

Systemisch Werken
Als individu ben je onderdeel van relationele netwerken, oftewel systemen. Jij beïnvloedt jouw systemen en andersom beïnvloeden deze systemen jou. Hoe dat werkt, én waarom het zinvol is om te weten hoe dat werkt, lees je in dit artikel.

Systemisch denken is ontstaan nadat therapeuten als Hellinger, Bateson, Nagy en Berne de invloed van het systeem op het functioneren van het individu ontdekten. Inmiddels weten we dat deze invloed veel verder en dieper reikt dan voorheen werd gedacht.

‘De meesten van ons zitten verstrikt in alles dat ons omringt.’

Tussen jou als individu en de systemen waarin je beweegt, is continu sprake van een wisselwerking. Als één onderdeel binnen een systeem beweegt, heeft dat invloed op alle andere onderdelen. Dit geldt voor alle systemen. Daarom heeft het systeemdenken ook binnen organisaties terrein gewonnen.

Je eerste systeem

In je leven beweeg je je in verschillende systemen: vrienden, school, relatie, organisatie, afdeling of team. Veel onbewuste overtuigingen, gedragingen en patronen vinden hun oorsprong in je eerste systeem, degene waarin je bent opgegroeid. Deze onbewuste patronen kunnen je krachtiger maken of je beperken. 

Als je als kind een bepaalde overtuiging in het gezin niet of niet helemaal accepteerde, loop je het risico om als volwassene datgene over te nemen wat je juist wilde vermijden. Je vermijdt het bijvoorbeeld om boos te worden en grenzen aan te geven, waardoor je juist frustratie van anderen aantrekt.

Ook als je je ouders niet werkelijk accepteert voor wie ze zijn, ongeacht wat ze hebben gedaan of nagelaten, laat dit energetisch een afdruk achter. Door je ouders deels te verwerpen, verwerp je een deel van jezelf en van je oorsprong, waardoor je een heel stuk van je potentie en eigenheid verliest. 

Patronen uit de systemen waarin je bent opgegroeid gaan zich herhalen binnen je nieuwe systemen als je je hier niet bewust van bent. Bijvoorbeeld in relaties of op het werk. 

Systemen en je ontwikkeling

Met Systemisch Werken maak je onbewuste patronen zichtbaar en krijg je inzicht in vragen als:

  • Welke rol en taak neem ik vanzelf aan binnen een systeem?
  • Hoe herhaal ik hiermee patronen en dynamieken van vroeger?
  • Wat zijn terugkerende patronen binnen het systeem?
  • Hoe houden leden binnen het systeem problemen in stand?

Met Systemisch Werken bekijk je alles vanuit het systeem. Je richt je bij het benaderen van een probleem of gewenste situatie dus niet op de vraag ‘Wie ben ik?’ maar op de vraag ‘Wat ben ik voor het systeem?’ Je onderzoekt wat het met jou en anderen doet als het systeem niet in balans is, en je krijgt inzicht in jouw aandeel in de disbalans.

Wat neem je waar?

Bij Systemisch Werken wordt veel gebruikgemaakt van opstellingen. Een opstelling begeleiden vraagt een bepaalde manier van waarnemen. Hierbij ga je niet gericht op zoek naar een probleem of oplossing, maar je stelt je juist volledig open voor alles wat zich aandient zonder dit in een bepaalde richting te duwen. Deze manier van waarnemen wordt ‘fenomenologisch waarnemen’ genoemd.

Systemische wetten

Zoals bij de natuurwetten heb je bij Systemisch Werken te maken met systemische wetten. Handel je niet in lijn met die wetten, dan leidt dit tot onrust en disbalans. De systemische wetten zijn het Recht & Plicht (erbij te horen), Plek & Ordening en Balans in Geven en Nemen

Systemische verstrikkingen

Wordt er niet voldaan aan de systemische wetten, dan raakt het systeem uit balans en ontstaat er verwarring. Binnen Systemisch Werken spreken we dan van een verstrikking. Deze verstrikkingen ontstaan vaak uit loyaliteit aan (iemand binnen) het systeem. Ze worden daarom ook wel loyaliteiten genoemd. 

Vaak ben je je niet bewust van je verstrikkingen, terwijl ze zich dagelijks laten zien in de diverse contexten en systemen waarin je je beweegt. Vier veelvoorkomende verstrikkingen zijn:

  • parentificatie
  • triangulatie
  • identificatie
  • negatieve loyaliteit

Familie en organisaties

Een familieopstelling of organisatieopstelling geeft inzicht in welke verstrikkingen er zijn en welke patronen van vroeger jij herhaalt in de systemen waarvan je nu deel uitmaakt. Met een opstelling wordt zichtbaar hoe bepaalde verstrikkingen en patronen in een systeem zijn ontstaan, welke impact dit heeft op jou en de anderen en hoe de leden van het systeem het patroon in stand houden.

Je krijgt inzicht in voor wie of wat dit huidige patroon een oplossing is en er wordt helder wat er nodig is om voorbij het patroon te groeien en het systeem weer in balans te krijgen. Hierdoor ontstaat ruimte en zijn er nieuwe bewegingen mogelijk; bewegingen die in overeenstemming zijn met de systemische wetten. De positieve energie in het systeem kan zo weer stromen en er ontstaat ruimte om de gewenste verandering te realiseren.

Aan de slag

Systemisch Werken heeft de afgelopen jaren vanwege de enorme impact veel aan populariteit en toepassing gewonnen, binnen organisaties en in privésfeer.

Wil jij je verdiepen in Systemisch Werken en/of zelf ervaren wat de impact ervan kan zijn? In al onze opleidingen, trainingen en coaching hanteren we een systemische denk- en werkwijze.

Vraag een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan. 

Wil je meer informatie?  We horen graag van je! Je kunt ons bereiken op 070 250 03 58 of per mail via info@coachcenter.nl

Meer lezen

De stem van het systeem
De stem van het systeem - Systemisch werken met teams
Lees verder
De Transitiecirkel als kompas voor contact
Gratis download
De Transitiecirkel - Jouw kompas in contact
Lees verder
Feedback geven
Feedback geven - onmisbaar in effectieve samenwerking
Lees verder
Dramadriehoek
Effectieve communicatie - Doorbreek de Dramadriehoek
Lees verder